Kamulaştırma

Kamulaştırma

Kamulaştırma; özel mülkiyete konu olan bir taşınmaza; devlete ait kurum ve kuruluşlar tarafından kamu yararı ilkesi çerçevesinde el konulması işlemidir.

Mülkiyet hakkına yönelik olarak; kamulaştırma, kamulaştırmasız el atma, imar uygulaması vs şekillerde ortaya çıkan devlet müdahaleleri söz konusu olabilmektedir. Bu durumda, Vatandaşların; taşınmazları ile alakalı menfaat kaybı yaşamamaları adına birtakım hukuksal hakları mevcut olabilmektedir.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, Türk Medeni Kanunu ve diğer yasal mevzuatlarda, mülkiyet hakkı hususunda, özel mülkiyet esası benimsenmiş olsa da; Bazı hallerde, devlet, vatandaşların mülkiyet hakkına müdahalede bulunmaktadır. Bunlar “kamulaştırma”, “kamulaştırmasız el atma” ve “imar uygulamaları”… şeklinde olabilmektedir.

Kamulaştırma;

Özel mülkiyete konu olan bir taşınmaza; devlete ait kurum ve kuruluşlarca kamu yararı ilkesi doğrultusunda devlet tarafından el konulması işlemidir. Bu işlem, özel mülkiyete konu olan taşınmazın bir kısmı veya tamamı üzerinde gerçekleştirilebilir. Kamulaştırma söz konusu olduğunda; devletin, kamulaştırılan taşınmazın bedelini taşınmaz sahibine ödemesi gerekir.

Kendisine ait arazi, arsa-konut vs nitelikteki taşınmazı kamulaştırılan vatandaş, kamulaştırma işlemine karşı idari yargı “iptal davası” açabilir. İptal davası, kamulaştırma işlemine yönelik olup; vatandaşın bu davada amacı kamulaştırma işlemini reddederek işlemin iptalini sağlamaktır.

Kamulaştırma ile ilgili uyuşmazlıklar, genelde “bedel tespiti” olarak ortaya çıkmaktadır. 24.04.2001 tarihli 4652 sayılı Kamulaştırma Kanunu değişikliği evvelinde; kamulaştırılan taşınmazın bedeli, devlet kurumu tarafından belirlenmekteydi. Böylece, taşınmaz sahibi, devletin tespit ettiği bedelin arttırılması için dava açmaktaydı.

Daha sonra, 24.04.2001 tarihli Kamulaştırma kanunu değişiklikleri ile beraber, kamulaştırmayı gerçekleştiren devlet kurumu; mahkemeye başvurarak “bedel tespiti” davası açmaktadır. Taşınmazı kamulaştırılan vatandaş; bedel tespiti davasını takip etmeli, gayrimenkulün gerçek değerinin tespiti sürecini takip etmeli, taşınmazın değerini bulmasını sağlamalıdır.