Uzaktan Çalışmanın İş Hukukundaki Yeri

UZAKTAN ÇALIŞMANIN İŞ HUKUKUNDA YERİ

COVİD-19 salgını nedeniyle halihazırda, iş hukukundan kaynaklanan, yasada güncelleme/yeni eklenen hüküm bulunmamaktadır. Bu süreçte uzaktan çalışma dediğimiz modelin belirlenmesi ve uygulanması mümkündür.

Uzaktan çalışma modeli 4857 sayılı İş Kanunu Md. 14/4-7 arasında düzenlenmektedir. Uzaktan çalışma, atipik bir sözleşme modelidir. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 14.maddesinde düzenlenen uzaktan çalışma çalışanın evde ya da teknolojik araçları ile işyeri dışında görevini yerine getirmesi esasına dayalı ve koşulların yazılı şekilde düzenlenmesi zorunlu olan iş ilişkisidir. Uzaktan çalışmanın usul ve esaslarına dair Yönetmelik henüz çıkartılmamıştır.

Uzaktan çalışma; çalışanın, işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile işyeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisidir.

Bu çalışma modeline göre yapılacak iş sözleşmesinde; işin tanımı, yapılma şekli, işin süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işveren tarafından sağlanan ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, işverenin çalışanla iletişim kurması ile genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin hükümler yer alır.

Uzaktan çalışmada çalışanlar, esaslı neden olmadıkça salt iş sözleşmesinin niteliğinden ötürü emsal çalışana göre farklı işleme tabi tutulamaz.

İşveren, uzaktan çalışma ilişkisiyle, iş verdiği çalışanın yaptığı işin niteliğini dikkate alarak iş sağlığı ve güvenliği önlemleri hususunda çalışanı bilgilendirmek, gerekli eğitimi vermek, sağlık gözetimini sağlamak ve sağladığı ekipmanla ilgili gerekli iş güvenliği tedbirlerini almakla yükümlüdür. (Her halde işveren uzaktan çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini sağlamakla yükümlü ise de işverenin olası bir iş kazasından sorumlu tutulabilmesi için iş kazası ile yapılan iş arasında uygun illiyet bağının bulunması gerekmektedir.

Bu doğrultuda; Yapılan iş sebebiyle oluşan kaza iş kazası sayılsa da uzaktan çalışmanın niteliği gereği işverenin bazı önlemleri alma olanağına sahip bulunmaması veya iş kazası oluşumunda işçinin kusurunun bulunması işverenin tazminat sorumluluğunu azaltır yada tamamen ortadan kaldırır.

Diğer adı evden çalışma modeli olarak adlandırılan bu çalışma modeli, koronavirüs salgını için alınabilecek etkili ve önemli bir çalışma modelidir. Uzaktan çalışma modeli atipik bir iş ilişkisidir. İş Kanunu 14. Maddesinde yer almaktadır. Küresel bir salgın sebebiyle oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile işyeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisi” olarak tanımlanmıştır. Kanuna göre uzaktan çalışma, işçinin işe başlama aşamasında karşılıklı rızası ile tercih edilen bir çalışma şeklidir.