Kısa Çalışma Ödeneği

KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ

Covid-19 kapsamında açıklanan “Ekonomik İstikrar Kalkanı Paketi”nde yer alan “Kısa Çalışma Ödeneğinin devreye alınarak, bundan faydalanmak için gereken süreçlerin kolaylaştırılması ve hızlandırılması” çerçevesinde İŞKUR Yönetim Kurulunca yeni koronavirüs (Covid-19) nedeniyle dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvurularının yapılabilmesi için karar alınmıştır.

Bu kapsamda Covid-19 salgınından olumsuz etkilendiği gerekçesiyle kısa çalışma uygulamak isteyen işverenlerin, 23.03.2020 tarihinden itibaren Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri ve Hizmet Merkezlerine özel olarak oluşturulan elektronik posta adreslerine gerekli belgeleri göndermek suretiyle başvurabileceği, kısa çalışma ödemelerinin, Bakanlığın Rehberlik ve Teftiş Başkanlığınca yapılacak uygunluk tespitinin ardından gerçekleştirileceği açıklanmıştır.

Kısa çalışma kavramına ilişkin 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun Ek 2. Maddesin düzenlemeye yer verilmekle 6111 sayılı Kanun ile kısa çalışmanın uygulama alanı genişletmiştir. İşsizlik Sigortası Kanununun Ek 2. Maddesinin 1. Fıkrası uyarınca “Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak önemli ölçüde azaltılması veya işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen geçici olarak durdurulması hallerinde, işyerinde üç ayı aşmamak üzere kısa çalışma yapılabilir.” denilmiştir.

Bu koşullar mevcut ise Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkındaki Yönetmeliğin 3. Fıkrası ( ç ) bendinde işyerindeki haftalık çalışma süresinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya en az dört hafta süreyle işyerindeki faaliyetin tamamen ya da kısmen durdurulmasının mümkün olduğu belirtilmiştir. Yasal düzenleme ile kısa çalışma iş şartlarında esaslı değişikliğe getirilen bir nevi istisna niteliğindedir. Bu nedenle kısa çalışma uygulamasının iş sözleşmesinde esaslı değişiklik olarak değerlendirilmesi mümkün olmayıp işçiye de haklı fesih imkânı vermemektedir.

Kısa çalışma kapsamında işçilere kısa çalışma ödeneği ödenmesi ve genel sağlık sigortası primlerinin ödenmesi sağlanmakta olup kısa çalışma başvuruları, işçiler adına işverenler tarafından yapılmaktadır. Ancak kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilecek işçiler de sınırlandırılmış haldedir. İşverenin başvurusunun iş müfettişlerinde uygun bulunması haricinde;

• İşçinin kısa çalışmanın başladığı tarihte, çalışma süreleri ve prim ödeme şartlarını sağlamış olması (Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olmak,-Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak),

• İş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu kısa çalışmaya katılacaklar listesinde işçinin bilgilerinin bulunması, Gerekmektedir.

 

Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması halinde veya süreklilik aranmaksızın işyerinde faaliyetlerin tamamen veya kısmen en az dört hafta süre ile durdurulması hallerinde üç ayı aşmamak şartıyla (bu süre Cumhurbaşkanı’nın kararıyla 6 aya uzatılabilir) sigortalılara çalışmadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır. Kısa çalışma süresince sigortalılara İŞKUR tarafından belirli şartlarda gelir desteği, yani kısa çalışma ödeneği verilmekte, ayrıca genel sağlık sigortası primleri ödenmektedir. Bu salgın döneminde kısa çalışma uygulanabilmesi için; salgının kamusal bir kararla zorlayıcı sebep olarak nitelendirilmesi, işverenin bu sebeple işyerindeki çalışma süresinin önemli ölçüde azaldığı veya durduğu yönünde İŞKUR’a başvuruda bulunması ve İş Müfettişlerince yapılacak olan uygunluk tespiti sonucu işyerinin yukarıda sayılan durumlardan etkilendiğinin tespit edilmesi gerekmektedir. Kısa çalışma ödeneğinin şartları içinde bulunduğumuz durumda daha çok işçinin yararlanabilmesi için esnetilmiştir. İşverenin kısa çalışma talebinin İş Müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu uygun bulunması halinde işçinin bu kısa çalışmadan yararlanabilmesi için; kısa çalışmanın başladığı tarihten önceki son 60 gün hizmet akdine tabi olanlardan, son üç yıl içinde en az 450 gün süreyle işsizlik sigortası primi ödemiş olması gerekmektedir. Pandemi dönemine özgü yapılan düzenleme ile belirlenen şartlar 31.06.2020 tarihine kadar geçerli olacak, bu tarihten sonra son 120 gün hizmet akdine tabi olma, üç yıl içinde en az 600 gün süreyle işsizlik sigortası primi ödenmiş olması şartları aranmaya devam edecektir. Aynı zamanda yapılacak inceleme sonucu kısa çalışmaya katılacaklar listesinde işçinin bilgilerinin bulunması gerekmektedir.