İşe İade Davası

İŞ HUKUKU- İŞE İADE DAVASI

İş hayatı yaşamın en önemli bölümüdür. Maddi ve manevi anlamda tatminin en önemli çıkış noktasıdır. Büyük, kalabalık ve özellikle sanayiileşen şehirlerde içinde bulunduğumuz çağ gereği, cosmopolit yaşantımız uyuşmazlıkların çözümü noktasında İş hayatında da gerek işverenin gerekse işçinin avukata İhtiyaç duyulduğunu göstermektedir. İşverenler haklı olmayan nedenler doğrultusunda iş sözleşmesini feshedebilmektedirler. İşçinin mağduriyeti doğabilmektedir ya da işverenin maruz kaldığı haksız ve mesnetsizce açılan işe iade davaları ile karşılaşılabilmektedir.

İşe iade davalarında; Gerek işveren olmanız gerek se İşçi olmanız durumunda,  Avukatınız kanunlar ve yasalar ile kanunlar çerçevesinde tüm hak ve menfaatlerinizi korumak amacıyla çalışır. Bu nedenle bu konuda uzmanlaşmış ve aynı zamanda iş hayatının içerisinde olan bir işe iade avukatı ile çalışmanız önerilmektedir.

İşe İade Davası Nedir?

İşe iade davası, iş akdi feshedilen ve feshin geçersiz olduğunu düşünen işçinin, iş işe iadesini talep ettiği dava çeşididir. Söz konusu bu dava, iş sözleşmesi geçersiz bir nedenle sona erdirilen işçi tarafından açılabilen davadır.

İş Kanunu madde 20’ye göre işçi, iş sözleşmesi feshedilirken bir sebep gösterilmemişse veya gösterilen sebep geçerli bir sebep değilse, işe iadesini talep edebilecektir.

İŞE İADE DAVA ŞARTLARI

İşçinin İşe iade davası  neticesinde işe iade kararı verilebilmesi için birtakım şartların varolması gerekmektedir.

1. Sözleşmesinin İş veya Basın İş Kanunu’na Tabi Olması gerekmektedir.
2. Sözleşmesinin Süresiz Olması gerekmektedir. Belirli süreli sözleşme ile çalışan işçiler iş güvencesi hükümlerinden faydalanamazlar. Dolayısıyla belirli süreli sözleşme ile çalışan işçinin işe iade davası reddedilir.
3. Sözleşmenin İşveren Tarafından Feshedilmesi gerekmektedir. İş sözleşmesini sonlandırmak isteyen işverenin, geçerli bir sebep ileri sürmesi gerekmektedir. Geçerli sebep, kanunun belirlediği haklı sebepler kadar ağır olmayan fakat işçinin çalışmasını ve işyerinin devamını etkileyen nedenlerdir.
4. İşçinin Altı Ay Kıdeminin Bulunması gerekmektedir. İşçinin 6 aylık çalışma kıdemi hesaplanırken aynı işverenin tüm işyerlerinde geçirdiği süreler dahil edilmektedir.

Çalışma süresi en az 6 ay  olmayan işçilerin sözleşmeleri bir sebep gösterilmeksizin feshedilebilmektedir.

5. Otuz veya Daha Fazla İşçi Çalıştıran Bir İşyeri Olması gerekmektedir.

İş güvencesi, otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde uygulanmakta olup,  temel problemlerden bir tanesi çalışan işçi sayısının otuz veya üzeri olması kriterinde ortaya çıkmaktadır.

30 işçi sayısı belirlenirken işe iade davası açan işçinin çalıştığı işyeri değil, eğer varsa işverenin aynı işkolunda diğer işyerleri de hesaba katılmaktadır.

6. İşveren Vekili Statüsünde Olmamak gerekmektedir. İşletmenin bütününü sevk ve idare eden işveren vekili ve yardımcıları ile işyerinin bütününü sevk ve idare eden ve işçiyi işe alma ve işten çıkarma yetkisi bulunan işveren vekilleri işe iade davası açamazlar.

Fesih Bildirimi;  İşe iade davasını açma süresi fesih bildirimi tebliği tarihinden itibaren bir aydır. Bildirim yazılı olmalıdır. Fesih sebebinin kesin ve açık olarak belirtilmesi gerekmektedir.

İŞÇİNİN SAVUNMASININ ALINMASI

İşçinin savunması alınmaksızın iş sözleşmesi sona erdirilemez.  Savunmanın yazılı alınması ispat açısından uygun olacaktır. Savunma, hukukta temel haklardandır. Bu sebeple, iş akti feshedilirken savunma alınmaksızın fesih söz konusu olamaz. İş Kanununda “işçinin davranışı veya verimi ile ilgili bir nedenle iş sözleşmesi feshediliyorsa öncelikle işçinin savunmasının alınmasının gerektiği belirtilmektedir.

İşe İade Davası açmadan evvel öncelikle Arabulucuya Başvurma

İş Mahkemeleri Kanunu madde 3/1 uyarınca, 01/01/2018 tarihinden itibaren, işe iade davası açabilmek için öncelikle arabulucuya başvurulması olması zorunlu hale getirilmiştir.

İŞE İADE DAVA DİLEKÇESİ

İşçinin dava Dilekçesinde “feshin geçersizliği ve işçinin işe iadesine karar verilmesi ile kararın kesinleşmesine dek, işçinin boşta geçireceği süre içinde, en fazla dört aya kadar olan ücreti tutarında tazminat talep etmesi gerekmektedir. Şayet, İşverenin süresi içinde işe başlatmaması durumunda 8 aya kadar çalışma bedeli tazminatı da talep edebilecektir.

İŞE İADE DAVASININ SONUÇLARI

İşveren tarafından işçinin iş sözleşmesi, herhangi bir sebep gösterilmeksizin, yada geçersiz sebeple feshedilmesi halinde, işçi işe iade davasını kazanmasının akabinde geçersiz fesih sebebiyle, çalışmadığı sürece ilişkin ücretini ve diğer yasal haklarını talep edebilecektir.

Mahkeme kararının, işçiye tebliğinden itibaren 10 iş günü içinde işçinin işe başlamak üzere işverenine başvurması gerekmektedir. İşçiyi, işveren bir ay içinde işine başlatmadığı takdirde en az dört, en çok sekiz aylık maaşını  ödemek zorundadır.

İŞE İADE KARARININ TEBLİĞİ

Mahkeme kararının, işçiye tebliğinden itibaren 10 iş günü içinde işçi işverene başvurmalıdır. Söz konusu bu süre hak düşücü kesin süredir ve bu süre içinde başvuruda bulunulmazsa hak düşer.

İŞÇİNİN İŞVERENE BAŞVURUDA BULUNMASI

Mahkeme kararı akabinde işçi on iş günü içinde işverene başvurmak zorunda olup bu süre geçtikten sonra yapılan başvuru işveren tarafından kabul edilmek zorunda değildir.

İŞE BAŞVURU ŞEKLİ

İşe iade başvurusunun ispat açısından yazılı olarak noter vasıtasıyla yapılması uygundur.

İŞÇİNİN İŞE BAŞLATILMASI

İşveren işçinin işe alım başvurusunun işverene tebliğden itibaren bir ay içinde işçiyi işe başlatmak zorundadır. İşveren bu süre içinde işçiyi işe başlatmazsa mahkeme tarafından belirlenen tazminatı ödemekle yükümlü olacaktır.

İŞÇİNİN İŞE BAŞLATILMAMASI

İşçi işveren tarafından işe başlatılmadığı taktirde, işveren işçinin boşta geçirdiği süre ücretini ödemek zorundadır. Dört aylık maaşı olan ücreti ve diğer haklarının işçiye işveren tarafından ödenmesi gerekecektir. İşveren, ayrıca tazminat ödeme yükümlülüğü de bulunmaktadır. Talep edilmesi halinde işçiye en az dört aylık, en çok sekiz aylık ücreti tutarında , işveren tarafından tazminat ödenmesi gerekmektedir.

İşe İade Davası Hangi Durumlarda Açılmaktadır?

İş sözleşmesinin işveren tarafından feshedilmesinin akabinde, iş kanununda belirtilen belirli süre içerisinde açılması gereken dava işe iade davasıdır. İşçi, İş sözleşmesi fesih bildiriminde sebep gösterilmemesi, ya da gösterilen sebebin geçerli olmadığı iddiasıyla fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde iş mahkemesinde dava açabilmektedir.

İşe İade Davası Açma Süresi ne zamandır?

İş sözleşmesi fesih nedeninin geçerli olmadığı, ya da sebep gösterilmemesi durumlarında işçi tarafından işe iade davası açılacaktır. İşçi, iş sözleşmesinin feshedildiğine dair bildirimin tebliğinden itibaren bir ay içerisinde açacaktır. Söz konusu süre içerisinde dava açılmadığı taktirde dava süre yönünden reddedilmektedir. Kanun; işe iadede hak düşürücü süre belirlemiştir. Bu bağlamda 30 gün kuralı söz konusu olmaktadır. İş sözleşmesinin feshi açıklamasının kendisine ulaştığı andan itibaren 30 gün içerisinde işe iade davası açmayan işçi, feshi kabul etmiş sayılacak ve  işçi işe geri dönmek için dava açamayacaktır.

İş Mahkemeleri tarafından İşe İade Davası İçin Hak Düşürücü Süre nazara alınmakta mıdır?

İşe iade davası açma hak düşürücü süresi, herhangi bir itiraz olmasa dahi, Hakim tarafından  kendiliğinden incelenecek ve buna göre karar verilecektir. İşbu sürenin değerlendirilmesi davanın her aşamasında yapılabilmektedir.  Davalı da bu sürenin kaçırıldığını dava sürerken her aşamada iddia edebilecektir.

İşçi, İşe İade Davası sürerken Başka İşe girerek çalışabilir mi?

Ülkemizde her ne kadar artık hedef süreler doğrultusunda adil yargılanma amacı güdülse de Davalar her halükarda bir süreç almaktadır. İşçiler yaşamına devam etmek  için para kazanmak  zorundadır. Hal böyleyken işe iade davası devam ederken başka işte çalışmamasını beklemek mümkün değildir. Yargıtay, kararlarında işçinin başka işte çalışmasının sakıncasının bulunmadığını ve davayı  etkilemeyeceğini kararlarında göstermektedir. Ancak işe iade davası neticesinde tazminatlar belirlenirken, işçinin başka yerde işe başladığı tarih göz önünde bulundurulmalıdır. Yani Şayet başka bir iş yerinde işe başlaması halinde  işçiye ödenmesi gereken tazminat miktarları daha az olacaktır.

İşe İade Davası sürerken İşçi, dava açtığı İşverenin yanında yeniden işe başlarsa Davanın durumu ne olacaktır?

İşe iade davasında sözleşme feshinin geçerli olup olmadığı belirlenir. Şayet  işveren, işçiyi yeniden işe almışsa önceki feshin geçerli olmadığını kabul etmiştir. Bu durumda işe iade kararı verilemeyecek olsa da işçinin çalışmadığı  boşta geçirdiği süre ile alakalı mahkeme tarafından bir karar verilmelidir.